DNS là gì?

DNS là từ viết tắt của "Domain Name System" (Hệ thống tên miền). Đó là ngôn ngữ Internet cho một giao thức gán những tên website dễ nhớ ứng với địa chỉ bằng con số thực sự của chúng trên mạng toàn cầu.

Hãy nghĩ về DNS như sổ địa chỉ trong điện thoại của bạn, nơi bạn có thể tra tìm số cụ thể của mọi người - trong trường hợp này là những website - mà bạn muốn truy cập. Những người khác so sánh nó với một bản đồ khổng lồ cho thấy chính xác mỗi một website cụ thể sống ở đâu trên đó.

Ví dụ, bạn gõ vào trình duyệt tên miền Internet "voanews.com" Con người có thể dễ dàng nhớ cái tên này, nhưng nó không thực sự có ý nghĩa gì với những máy chủ web đang định tuyến bạn đi từ website này đến website kia.

Địa chỉ Internet thực tế của miền này theo Giao thức Internet phiên bản 4 (IPv4) là "152.75.191.91" Đó chẳng có gì bí mật, nhưng không dễ nhớ. Vì vậy cơ sở dữ liệu DNS giúp đỡ bằng cách gán những tên miền tiêu chuẩn - như voanews.com - ứng với vị trí thực tế của chúng trên web để các máy chủ IP của bạn có thể kết nối với đúng với website đó.

Cách thức hoạt động

Tất cả mọi thứ trên Internet công cộng - bao gồm cả nhà cung cấp dịch vụ Internet của bạn (hay ISP) - có một địa chỉ DNS riêng biệt. Để tìm ra DNS của máy chủ mà bạn hiện đang sử dụng, hãy vào chức năng "cmd" và nhập lệnh "ipconfig/all" và bạn sẽ thấy nó xác định một loạt những con số và dấu chấm.

Điều quan trọng cần nhớ là không chỉ có một bản ghi DNS mà có rất nhiều bản phân phối khắp web. Chính vì hai yếu tố này, và cấu trúc phân tán của Internet, nên tạo ra những lỗ hổng mà các chính phủ cũng như các cá nhân có thể lợi dụng.

Không đi sâu vào chi tiết kỹ thuật, một nhà cung cấp dịch vụ Internet hay chính phủ có thể "làm nhiễm độc," hoặc thay đổi, bản ghi DNS cụ thể, tái định tuyến lưu lượng truy cập khỏi website được yêu cầu tới những website mà họ muốn. Ví dụ, một người sử dụng Internet ở nước X có thể cố gắng truy cập "voanews.com", nhưng một danh sách DNS bị nhiễm độc có thể chuyển hướng người dùng sang một trang giả, hoặc một trang thông báo chặn truy cập, hoặc chỉ đơn thuần là trang với hàng chữ "404 Not Found," do đó chặn hết lưu lượng truy cập.

Vậy nên các cá nhân cũng có thể lợi dụng một số những lỗ hổng này để tránh gặp phải tình trạng nhiễm độc DNS do chính phủ gây ra. Có rất nhiều dịch vụ DNS mà bạn có thể sử dụng, nhưng chúng ta hãy tập trung vào một trong những dịch vụ phổ biến nhất: Google DNS.

Google có danh sách DNS của riêng họ và danh sách này có sẵn cho bất cứ ai muốn sử dụng mà không mất tiền. Google nói danh sách này là một bản đồ chính xác những website và địa chỉ IP đích thực của chúng.

Danh sách này của Google có ở hai địa chỉ IP: "8.8.8.8" và "8.8.4.4". Bằng cách thay đổi thiết định trên máy tính hoặc điện thoại thông minh của bạn, bạn có thể hướng dẫn thiết bị của mình sử dụng danh sách DNS không nhiễm độc này để truy cập những website mà bạn muốn, mà nước X có thể không muốn bạn truy cập.

Có thể hơi khó khăn một chút, vì những hệ thống điều hành máy tính khác nhau có những bước khác nhau mà bạn cần thực hiện. Đó là lý do vì sao Google có một hướng dẫn thực hiện đầy đủ ở đây. Tuy nhiên, một khi bạn kết nối với DNS của Google rồi, bạn tránh được những danh sách bị nhiễm độc, và tránh bị chặn truy cập.

Chặn truy cập bằng DNS bị nhiễm độc là một công cụ khá thô sơ. Đây thường là phản ứng đầu tiên của chính phủ trong trạng thái hoảng sợ, hoặc ít am hiểu về công nghệ. Hãy coi đây như một bảng chỉ đường giả tạo mà chính phủ dựng lên để cho người lái xe biết rằng con đường kết thúc ở phía trước. Người lái xe với bản đồ chính xác trong tay có thể nhìn thấy rõ con đường vẫn tiếp tục, và lái đi tiếp. Nhưng những chính phủ quyết tâm chặn giao thông có thể làm nhiều hơn là chỉ dựng bảng chỉ đường ... và họ thường làm nhiều hơn thế.

Nhược điểm khả dĩ

Cuối cùng, sử dụng DNS có thể là một thủ thuật hữu ích để tránh bị chặn Internet bất ngờ, nhưng trong thực tế nó có thể là một công cụ không dùng được lâu. Người sử dụng Internet sống tại những quốc gia kiểm duyệt nặng tay sẽ phải cần thêm công cụ để đến được nơi họ muốn đến.

Điều quan trọng cũng nên nhớ là bạn không ẩn danh khi sử dụng DNS. Vì vậy nếu bạn nghĩ rằng bạn đang bị theo dõi, những chính phủ và những tin tặc vẫn có thể nhìn thấy tất cả những việc bạn đang làm trên mạng.

DNS có thể là cách dễ dàng và nhanh chóng để lách kiểm duyệt và xem những website bị chặn, nhưng không tăng cường tính riêng tư. DNS là một thủ thuật hơn là một công cụ, do đó khả năng sử dụng thường bị hạn chế.