X
គន្លឹះផែនទី
ចិន
ហ្វីលីពីន
តៃវ៉ាន់
វៀតណាម
ព្រុយណេ
ម៉ាឡេស៊ី
ចិន
ហ្វីលីពីន
តៃវ៉ាន់
វៀតណាម
ព្រុយណេ
ម៉ាឡេស៊ីដែនទឹកដែលមានជម្លោះ
ប្រទេសព្រុយណេ និងម៉ាឡេស៊ី គឺជាប្រទេសថ្មី ដែលទាមទារកាន់កាប់ផ្នែកខ្លះនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ស្របពេលដែលប្រទេសទាំងពីរទាមទារកាន់កាប់តំបន់ដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់ខ្លួនរៀងៗខ្លួន ដែលត្រូវបានកំណត់ដោយសន្ធិសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីអំពីច្បាប់សមុទ្រ (UNCLOS) ប្រទេសព្រុយណេមិនបានទាមទារកាន់កាប់កោះណាមួយឡើយ រីឯប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចពឹងផ្អែកលើការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយនឹងប្រទេសចិន បានទាមទារកាន់កាប់កោះមួយចំនួនតូចប៉ុណ្ណោះនៅតំបន់ប្រជុំកោះ Spratlys។
- ព្រុយណេ
- ម៉ាឡេស៊ី
ព្រុយណេ
ប្រទេសព្រុយណេ ដែលជា«ភាគីតវ៉ាដោយស្ងប់ស្ងាត់» នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង បានអះអាងជាលើកដំបូងពីសិទ្ធិកាន់កាប់តំបន់រាងបួនជ្រុងទ្រវែងមួយនៅតំបន់ជម្លោះនេះ ក្រោយពេលដែលព្រុយណេបានទទួលឯករាជ្យភាពពីចក្រភពអង់គ្លេសនៅឆ្នាំ១៩៨៤។
តំបន់សមុទ្រនោះ រួមមាន កោះ Bombay Castle ថ្មប៉ប្រះទឹក Louisa Reef តំបន់ទឹករាក់ Own Shoal និងតំបន់ឆ្នេរ Rifleman Bank ដែលតំបន់ទាំងនេះស្ថិតនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់ប្រទេសព្រុយណេ ក៏ប៉ុន្តែប្រទេសដ៏សម្បូរប្រេងមួយនេះ ទាមទារកាន់កាប់តែថ្មប៉ប្រះទឹក Louisa Reef តែប៉ុណ្ណោះ ដែលស្ថិតនៅឆកសមុទ្ររបស់ខ្លួន។ ដោយសារតែថ្មប៉ប្រះទឹក Louisa គឺជាផ្នែកមួយនៃតំបន់ប្រជុំកោះ Spratly តំបន់នេះក៏ត្រូវបានចិន និងវៀតណាមទាមទារកាន់កាប់ផងដែរ។
ប្រទេសព្រុយណេគឺជាប្រទេសតែមួយគត់ ដែលមិនកាន់កាប់តំបន់សមុទ្រណាមួយ ឬមានវត្តមានយោធានៅក្នុងតំបន់មានជម្លោះនេះឡើយ។
ផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចចម្បង
ថាមពល៖ ធនធានកាបូនទឹកដែលកំពុងបាត់បង់យ៉ាងឆាប់រហ័សរបស់ប្រទេសដ៏តូចមួយនេះរួមចំណែកដល់ទៅ៦០ភាគរយនៃផលិតផលសរុបក្នុងស្រុក និង៩០ភាគរយនៃប្រាក់ចំណេញពីការនាំចេញសរុប។ យោងតាមសៀវភៅកំណត់ត្រាពិភពលោករបស់ភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ CIA ផលិតផលប្រេងឆៅ និងឧស្ម័នធម្មជាតិរបស់ប្រទេសនេះមានចំនួនស្មើនឹងផលិតផលសរុបក្នុងស្រុកប្រមាណ៦៥ភាគរយ និងប្រមាណ៩៥ភាគរយនៃការនាំចេញ ដែលមានប្រទេសជប៉ុនជាទីផ្សារនាំចេញធំបំផុតមួយ។ គម្រោងអភិវឌ្ឍប្រេងក្រៅប្រទេស និងបង្កើតមូលដ្ឋានឧស្ម័នធម្មជាតិ ទាំងនៅក្នុងតំបន់ទឹករបស់ខ្លួន និងនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខដែលមានជម្លោះ ត្រូវបានចាត់ទុកជាគម្រោងទស្សនវិស័យជាតិដ៏វែងឆ្ងាយ ឬហៅថា (Wawasan Brunie 2035)។
យោងតាមរដ្ឋបាលព័ត៌មានខាងថាមពលរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ប្រទេសព្រុយណេដែលជាប្រទេសមួយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ មានធនធានប្រេងឆៅ និងប្រេងទូទៅប្រមាណ១ពាន់៥រយលានបារ៉ែល និងឧស្ម័នធម្មជាតិប្រមាណ១៥លានលានគីបនៅក្រោមបាតសមុទ្ររបស់ប្រទេសនេះ។
ធនធានត្រី៖ យោងតាមក្រុមអាជីវកម្ម Oxford ប្រចាំទីក្រុងឡុងដ៍ ទិន្នផលត្រីសរុបរបស់ប្រទេសព្រុយណេមានតម្លៃ៧៨លាន៣សែនដុល្លារកាលពីឆ្នាំ២០១៥ ដែលស្មើនឹង០,៤ភាគរយនៃផលិតផលសរុបក្នុងស្រុកនៅឆ្នាំដដែលនោះ។
ការដឹកជញ្ជូន៖ ផលិតផលរោងចក្រ និងម្ហូបអាហាររបស់ប្រទេសព្រុយណេគឺត្រូវបាននាំចូលស្ទើតែទាំងស្រុង។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី Najib Razak (ឆ្វេង) សន្ទនាជាមួយនឹងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន Xi Jinping នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលសហការប្រតិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក នៅទីក្រុងម៉ានីល ប្រទេសហ្វីលីពីន កាលពីឆ្នាំ២០១៥។ លោក Najib បានទៅដល់រដ្ឋធានីប្រទេសចិន កាលពីថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេល៦ថ្ងៃនៅប្រទេសចិន ដែលទាមទារកាន់កាប់តំបន់ទឹកយុទ្ធសាស្ត្រនេះទាំងស្រុង ដែលជាតំបន់ដែលប្រទេសម៉ាឡេស៊ីអះអាងថាជាកម្មសិទ្ធិរបស់ប្រទេសខ្លួនដែរនោះ។ (រូបថត៖ AP/Susan Walsh)
- ព្រុយណេ
- ម៉ាឡេស៊ី
ម៉ាឡេស៊ី
ម៉ាឡេស៊ីទាមទារកាន់កាប់មួយផ្នែកនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលស្ថិតនៅភាគខាងជើងកោះ Borneo ដែលលាតសន្ធឹងលើតំបន់ចំនួន១២នៅក្នុងតំបន់ប្រជុំកោះ Spratly រួមទាំងកោះ Amboyna Cay និងថ្មប៉ប្រះទឹក Barque Canada Reef ដែលវៀតណាមបានកាន់កាប់ រួមទាំង ថ្មប៉ប្រះទឹក Commodore Reef និងថ្មប៉ប្រះទឹក Rizal Reef ដែលហ្វីលីពីនបានកាន់កាប់។ នៅក្នុងតំបន់ខាងក្រោមនៃផ្នែកមួយនេះដែលប្រទេសម៉ាឡេស៊ីទាមទារកាន់កាប់ មានតែតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹករួមគ្នាបីកន្លែងប៉ុណ្ណោះដែលស្ថិតនៅឆកសមុទ្ររបស់ខ្លួន។
តំបន់ម៉ាឡេស៊ីកាន់កាប់
ថ្មប៉ប្រះទឹក Swallow ថ្មប៉ប្រះទឹក Ardaiser ថ្មប៉ប្រះទឹក Erica ថ្មប៉ប្រះទឹក Mariveles និងថ្មប៉ប្រះទឹក Investigator។ យោងតាមមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវខាងផ្នែកនាវាចរណ៍ និងវិទ្យាស្ថានសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវសាធារណៈរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក តំបន់ទាំងនេះអាចជាតំបន់តែមួយគត់ ដែលប្រទេសម៉ាឡេស៊ីអាចបង្កើតតំបន់នាវាចរណ៍របស់ខ្លួនបាន។
ផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចចម្បង
ថាមពល៖ យោងតាមរដ្ឋបាលព័ត៌មានខាងថាមពលរបស់អាមេរិក ប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះមានធនធានប្រេងឆៅ និងធនធានប្រេងទូទៅចំនួន៥ពាន់លានបារ៉ែល និងឧស្ម័នធម្មជាតិចំនួន៨០លានលានគីបនៅក្រោមបាតសមុទ្ររបស់ខ្លួន ដែលមានបរិមាណខ្ពស់ជាងគេបង្អស់នៅក្នុងចំណោមប្រទេសដែលជាភាគីតវ៉ានៅក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះ។
ធនធានត្រី៖ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីគឺជាប្រទេសមានទិន្នផលសមុទ្រធំជាងគេលំដាប់ទី១៥ក្នុងពិភពលោក។ យោងតាមមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវខាងផ្នែកនាវាចរណ៍ និងវិទ្យាស្ថានសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវសាធារណៈរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីទទួលបានទិន្នផលត្រីចំនួន១លាន៥សែនតោន កាលពីឆ្នាំ២០១២ ដែលស្មើនឹង១,៨៥ភាគរយនៃទិន្នផលត្រីសរុបក្នុងសាកលលោកសម្រាប់ឆ្នាំដដែលនោះ។
ហេដ្ឋារចនាក្នុងតំបន់
ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីបន្តកាន់កាប់ផ្លូវយន្តហោះ C-130′s ចុះចតនៅថ្មប៉ប្រះទឹក Swallow Reef ហើយក៏បានដាក់មូលដ្ឋានយោធានៅតំបន់ទឹករាក់ Investigator Shoal និងតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹកដូចជា Mariveles Reef, Ardaiser Reef និងថ្មប៉ប្រះទឹក Erica Reef។ នេះបើយោងតាមលោក Robert Kaplan ប្រធានអ្នកវិភាគខាងភូមិសាស្ត្រនយោបាយឲ្យក្រុមហ៊ុន Stratfor។
កាលពីឆ្នាំ១៩៨៣ កងទ័ពជើងទឹកម៉ាឡេស៊ីបានចាក់ខ្សាច់នៅតាមតំបន់ទឹកមួយ ដែលខ័ណ្ឌចែកតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹកចំនួនពីរ ដើម្បីបង្កើតកោះតូចមួយដែលមានទំហំ២០ហិកតានៃកោះ Layang Layang ដែលបច្ចុប្បន្ននេះគឺជាទីកន្លែងលំហែកាយសម្រាប់អ្នកនិយមមុជចូលទឹកសមុទ្រដ៏ជ្រៅមួយ។ សណ្ឋាគារផ្កាយបី Avillion Layang Layang មានបន្ទប់ចំនួន៨៦ក្នុងសំណង់អគារចំនួន៦ ដែលធ្វើឡើងពីឈើ។ ទីកន្លែងលំហែកាយនេះមានអាងហែលទឹកតាមបែបធម្មជាតិមួយ កន្លែងមុជទឹកក្តៅ បន្ទប់ស្ប៉ា ភោជនីយដ្ឋាន និងហាងលក់ស្រា។
ព័ត៌មានចុងក្រោយ
- សមាគមអាស៊ានគ្រោងនឹងបញ្ចប់ក្រមប្រតិបត្តិក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងមិនឱ្យហួសពីឆ្នាំ២០២៦ទេ
- ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនថា ហ្វីលីពីនត្រូវត្រៀមខ្លួនទប់ទល់នឹងការគំរាមកំហែងកើនឡើងពីខាងក្រៅ
- ចិនព្រមានអំពីបញ្ហាតៃវ៉ាន់និងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅវេទិកាពិភាក្សា Shangri-La
- វៀតណាមតវ៉ាអំពីការពង្រាយនាវាមន្ទីរពេទ្យចិននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង
សេចក្តីថ្លែងអំណរគុណ
អ្នកដឹកនាំនិពន្ធ៖ Peter Cobus
អ្នកនិពន្ធ៖ Carol Guenburg និង Elizabeth Arrott
អ្នកបង្កើត និងរចនាប្លង់គេហទំព័រ៖ Brian Williamson និង Dino Beslagic
អ្នកគ្រប់គ្រងគម្រោង៖ John Featherly
បកប្រែដោយ៖ នាង ទែន សុខស្រីនិត នាង លី ម៉ូរីវ៉ាន់ លោក ប៉ូច រាសី និងលោក សុខ ខេមរា