Kamil Samara at his mosque near the University of Wisconsin campus in Milwaukee.

İmamın Seçimi

MILWAUKEE’DEKİ BİR İMAMIN TAVSİYELERİ, FBI OPERASYONUNUN GİDİŞATINI NASIL DEĞİŞTİRDİ?

Fotoğraflar: Marco Monge, Amerika'nın Sesi

MILWAUKEE’DEKİ BİR İMAMIN TAVSİYELERİ, FBI OPERASYONUNUN GİDİŞATINI NASIL DEĞİŞTİRDİ?

Haber: Masood Farivar Çizimler: Brian Williamson, Amerika'nın Sesi

Aerial view of the Islamic Society of Milwaukee mosque and adjoining house. Comic book drawing.

Kamil Samara, 24 Ocak 2016 günü öğleden sonra hiç unutamayacağı bir telefon görüşmesi yaptı.

Samara working at his desk when the phone rings. Comic book drawing.

Milwaukee'deki Wisconsin Üniversitesi'nde doktora çalışmalarının son yılını tamamlamakta olan Samara, üniversite kampusu yakınlarındaki caminin imamıydı.

Telefon, gizli bir numaradan gelmişti. Samara, hiç adeti olmamasına rağmen çalan telefona yanıt vermeye karar verdi.

CAMİDE, ALT KATTAYIM. SİZİNLE ACİL VE ÇOK ÖNEMLİ BİR MESELEYLE İLGİLİ KONUŞMAM LAZIM

Arapça

SAMARA, KONUŞTUĞU YABANCININ SESİNDEKİ SABIRSIZLIĞI HİSSETTİ. ISRARLA ARAYANIN KİM OLDUĞUNU SORDU.

Telefonun diğer ucundaki kişi, Samara’ya, ”Adım Sami Hamza” dedi.

40 yaşındaki Ürdünlü Samara, caminin hemen yanındaki lojmanda yaşıyordu. Camiye geldiğinde kot pantolon ve siyah ceketli, 20′li yaşlarda bir kişiyle karşılaştı.

Cuma namazına her hafta 300′den fazla Müslüman katılıyordu. Ancak Samara, Hamza’yı tanıyamadı.

Samara and Hamzeh standing inside the mosque. Comic book drawing.

El sıkışıp oturdular. Hamza hemen konuya girdi.

SİZİNLE BİR SIRRIMI PAYLAŞABİLİR MİYİM?

A closeup portrait of Samy Hamzeh speaking. Comic book drawing.

SİZİNLE BİR SIRRIMI PAYLAŞABİLİR MİYİM?

A closeup portrait of Samy Hamzeh speaking. Comic book drawing.

“ELBETTE!” DEDİM.

 

İmamın bilmesine imkan yoktu ama Hamza, FBI’in yürüttüğü terörle mücadele operasyonunun hedefi haline gelmişti. Samara’nın Hamza’yı dinlemeye karar vermesi, soruşturmanın yönünü değiştirecek, Müslüman liderlerin köktendinci ideolojiye karşı nasıl ılımlı bir güç olabileceğini gösterecekti.

Samara, Amerika’nın Sesi’yle yaptığı söyleşilerde, meselenin perde arkasını ilk kez anlattı. Mahkeme belgelerinin yanı sıra Samara’nın anlattıkları, FBI’ın yürüttüğü bir operasyonun iç yüzüne nadiren ışık tutar nitelikte bir tanıklıktı.

Hamza, Samara’yla konuşurken adeta öfke kusuyordu.

”Müslümanlar her yerde eziliyor, her yerde öldürülüyor, Burma’da, Filistin’de, Afrika’da” diye öfkelenen Hamza, Mason’ları da hedef alıyor, Mason’ların Amerikan hükümetini kontrol ettiğini iddia ediyordu.

Samara, Amerika’nın Sesi’ne, ”Hamza öfkeyle hareket ediyordu. Kuran ayetlerini ya da hadisleri çarpıtıp bunun gerçek olduğu şeklinde kendilerini kandıranlar gibi değildi. O kadar ileri gitmemiş, henüz o noktaya erişmemişti” diyor.

Hamza, Samara’ya, Masonlar’ın Milwaukee kent merkezinde bir yerleri olduğunu söyledi. Samara böyle bir yerden haberdar değildi ancak Masonlar’ın Müslümanlar’ı öldürme niyetinde olduğuna dair iddialar olduğunu biliyordu.

Konuşma, farklı bir yöne doğru ilerliyordu.

BEN VE İKİ ARKADAŞIM SİLAH EDİNMEYİ VE TAPINAKTAKİ İNSANLARI VURMAYI PLANLIYORUZ

Konuşma, farklı bir yöne doğru ilerliyordu.

Hamzeh and Samara talking in the mosque. Comic book drawing.

BEN VE İKİ ARKADAŞIM SİLAH EDİNMEYİ VE TAPINAKTAKİ İNSANLARI VURMAYI PLANLIYORUZ

Samara şok ve korkuyla sarsıldı.

Samara şok ve korkuyla sarsıldı.

Closeup of Samara's eyes opened wide in shock. Comic book drawing.

Önünde, ölümcül bir saldırı düzenlemeyi düşünen biri oturuyordu.

Önünde, ölümcül bir saldırı düzenlemeyi düşünen biri oturuyordu.

HAMZA, SAMARA’YA ÇOK AÇIK ŞEKİLDE SORDU:

“Bu yaptığım doğru mu?”

Samara, “Hayır” dedi. “Bu yaptığın haramdır, günahtır.”

Hamza’nın fikrini değiştirmek için Samara’nın çok güçlü gerekçelerinin olması şarttı.

Samara, “Öncelikle bu ülkeye geldiğimizde barış içinde yaşayacağımıza, yasalara uyacağımıza ve bu ülkenin kurumlarına saygı göstereceğimize dair söz verdik” dedi.

“İkincisi, masum insanları öldürüyorsunuz. Bu İslam öğretilerine karşıdır. Öldürdüğünüz insanların Müslümanlar’ın maruz kaldıkları şiddet ve kötülüklerle bağı olup-olmadığını bilmiyoruz.”

Ve Samara, Hamza’ya şu soruyu sordu: “Üçüncüsü de şu: Şiddete bulaşırsan sana ne olacak peki? Ya vurulup öldürüleceksin ya da hapse atılacaksın. İstediğin bu mu?”

Hamza Samara’yı sessizce dinledi. Ama fikrinin değiştiğine dair en küçük bir ipucu vermedi. Samara bunun üzerine cemaatin ileri gelenleriyle toplanmayı önerdi.

Ama Hamza bu öneriyle ilgilenmedi.

SAMARA, HAMZA YANINDAN AYRILDIKTAN SONRA PANİĞE KAPILDI. HAMZA GERÇEKTEN DE SALDIRI DÜZENLEMENİN EŞİĞİNDE MİYDİ? YOKSA SADECE KAFASI KARIŞIK BİR GENÇ MİYDİ?

Samara, “Ne yapmam gerekiyor, bilmiyordum” diyordu.

Bunun üzerine, Milwaukee İslam Cemiyeti’nin yöneticilerini harekete geçirdi. Cemiyet yöneticileri, ertesi gün Hamza’yla görüşmeye, sonra da FBI’ı haberdar etmeye karar verdiler.

Ancak ne Hamza’yla görüşebilmişler, ne de FBI’a haber verebilmişlerdi.

A photo of Samy Hamzeh from his Facebook page.

Sami Hamza'nın tutuklanmadan önce Facebook hesabında yer alan fotoğrafı

ŞU ANDA 25 YAŞINDA OLAN SAMİ HAMZA, FİLİSTİNLİ GÖÇMEN BİR AİLENİN OĞLU. NEW JERSEY EYALETİNDE DOĞAN HAMZA, ÜÇ YAŞINA GELDİĞİNDE AİLESİ ÜRDÜN’E, MEMLEKETLERİNE TAŞINMIŞ. 2011′DE 19 YAŞINDAKİ HAMZA AMERİKA’YA GERİ DÖNMEYE KARAR VERMİŞ. WISCONSIN EYALETİNDEKİ MILWAUKEE’YE YERLEŞMİŞ. İKİ YIL SONRA ANNE BABASINI VE KIZKARDEŞİNİ DE YANINA ALMIŞ.

Ancak aileyi geçindirme yükü Hamza’nın omuzlarına düşmüş. Bir yandan öğrenimine devam ederken, diğer yandan şoförlük ve spor salonu eğitmenliği gibi geçici işlerde çalışmaya başlamış. Sabıka kaydı olmayan Hamza’nın dini inancının da güçlü olmadığı, mahkeme belgelerine göreyse esrar kullandığı kayıtlı.

Hamza, bir arkadaşının ihbar etmesi üzerine 16 Eylül 2015′te FBI tarafından takibe alındı.

Mahkeme kayıtlarına göre arkadaşı, FBI ajanlarına, Hamza’nın terörist eğitiminden geçmek için Mısır’a gitmekten, IŞİD adına terör saldırısı düzenlemek için ticari sürücü ehliyeti almaktan, hatta .45 kalibreli tabanca ele geçirdiğinden bahsetmeye başladığını anlatmıştı.

Potansiyel bir cihatçıyla karşı karşıya olduklarına inanan FBI yetkilileri soruşturma açtı. FBI, Hamza’nın arkadaşlarından, Hamza’yla yaptıkları konuşmaları kayıt altına almalarını istedi.

Mahkeme kayıtlarında adı “Steve” olarak geçen arkadaşlardan biri, bir hafta içinde, Hamza’nın “aptalca şeyler yapma konusunda fikir değiştirdiğini” bildirdi. Ama FBI, daha deneyimli bir muhbiri, “Mike”ı devreye soktu.

Milwaukee’daki Müslüman toplumuna göre “Steve” ve “Mike,” Filistin kökenli. Federal Soruşturma Dairesi (FBI) bünyesinde ücretli ve ücretsiz olmak üzere 15 bin muhbir görev yapıyor.

Hamza’nın garsonluk yaptığı restoranda işe giren Mike, Hamza’yla arkadaş oldu. Hamza’nın avukatlarının doldurduğu mahkeme kayıtlarına göre Mike, Hamza’yla arkadaşlık kurduktan sonra konuşmalarında konuyu hep köktendincilik ve silahlara getirmeye çalıştı.

Mike, birkaç gün içinde Hamza’ya ve Steve’e silahını göstermeye ve hep birlikte atış poligonuna gitmeyi teklif etmeye başladı.

Ekim, Kasım ve Aralık aylarında kayıt altına alınan konuşmalara göre Hamza, Steve ve Mike’a, savunma avukatlarının bile “rahatsızlık verici” bulduğu bazı şeylerden bahsetmeye başladı.

Hamza, Filistin’e gidip silah almaktan, sivilleri ve da ordu personelini vurmaktan bahsediyordu. Hamas’a katılacağına dair yemin eden Hamza, sadakatini kanıtlamak için intihar bombacısı yeleği giymeyi bile göze almış görünüyor, İsrailli asker ve sivilleri öldürerek şehitlik mertebesine erişmeyi planlıyordu.

Hamza, Steve ve Mike’a en az üç kez silah satın almak istediğinden söz etti.

Avukatlarına göre Hamza’nın bu sözleri, kabadayılıktan biraz fazlasıydı. Ancak savcılar için tüm bunlar Hamza’nın büyük bir terör saldırısı düzenleme konusunda çok ciddi olduğunu gösteriyordu.

2016 YILI OCAK AYINDA SORUŞTURMADA BEKLENMEDİK BİR GELİŞME YAŞANDI.

Mike, FBI’a, Hamza’nın Milwaukee’deki Mason tapınağına saldırı planlamaktan bahsettiğini söyledi. Mike ayrıca FBI’a Hamza, Steve ve kimliği bilinmeyen bir kişinin, cep telefonları üzerinden Masonlar’ın olduğu videolar izlediklerini rapor etti.

Avukatları, Hamza’ya video görüntülerini Mike’ın gösterdiğini söylüyor. Ancak savcılar, Hamza’nın silahlı saldırıyı dikkatlice planladığını, saldırıya katılmaları için başkalarını da yanına çekmeye çalıştığını, Steve ve Mike’a kaç tane makinalı tüfek ve susturucuya ihtiyaç olduğunu söylediğini savunuyor.

Savcılar, Hamza'nın 19 Ocak'ta Mike ve Steve adlı iki FBI muhbiriyle birlikte atış poligonuna gidip atış pratiği yaptıklarını söylüyor.

Inside the masonic temple's large meeting hall. Comic book drawing.

Tur sırasında tapınağın genel planını öğrenen üçlü, tapınaktaki haftalık toplantılara aşağı-yukarı 30 kişinin katıldığını saptamış.

Üç arkadaş, sabahın erken saatlerine kadar makinalı tüfekler ve saldırı planı hakkında konuşmuş. Kayıtlara göre Hamza, konuşmalar sırasında şu sözleri sarfetmiş:

OTUZ KİŞİ MÜKEMMEL. EĞER OTUZ KİŞİYİ ÖLDÜRÜRSEM YÜZDE YÜZ MUTLU OLACAĞIM

Hamzeh speaking. Comic book drawing.

ANCAK HAMZA, İMAM SAMARA’YLA GÖRÜŞMESİNDEN BEŞ GÜN SONRA FİKİR DEĞİŞTİRDİ.

O gece saldırıdan vazgeçtiğini söylemek için Steve’le buluştu.

Kayıt altına alınan konuşmalara göre Hamza, Steve’e, “Bu operasyonun haram olduğunu sana söylemiştim. Şeyh, bana, bu planın haram olduğunu çünkü insanların Müslümanlar’a güvenmeyeceğini, yaptıklarımdan ötürü Müslümanlar’ı katledeceklerini ve tüm bunların benim suçum olacağını söyledi” dedi.

Hamza, Steve ve Mike’ın tepki göstermesi üzerine telaşlanmaya ve arkadaşlarına, dinden anlayan biriyle konuşmaları için yalvarmaya başladı.

“Ne yapmamı istiyorsunuz?” diye bağıran Hamza, “Kahrolsun dininiz, gidin şeyhle konuşun” dedi.

Hamza, ikinci bir fikir almak için Ürdün’de imam olan amcasını aradı. Amcası da Samara’nın görüşlerini doğruladı: böyle bir operasyonu planlamak haramdı, günahtı.

SAMARA’NIN SON DAKİKA TAVSİYELERİ SAYESİNDE MASON TAPINAĞI SALDIRISI PLANI ÇÖKMÜŞ OLDU.

Ancak Hamza, silahlara olan ilgisinden vazgeçmemiş ve bu, Steve ve Mike’ın gözünden kaçmamıştı.

Steve’in ertesi gün Mike’ın tanıdıklarından birinden silah alabileceklerini söylemesi üzerine Hamza  “Tamam” dedi.

Wide shot of downtown Milwaukee. Comic book drawing.

Hamza, Mike'ın ayarladığı iki silah satıcısıyla görüşmeye karar verdi. 25 Ocak'ta, Samara'yla konuştuktan bir gün sonra Hamza ve Steve, bir otel odasında buluştu.

Silah satıcıları, aslında FBI ajanlarıydı.

Silah satıcıları, aslında FBI ajanlarıydı.

FBI agents meeting with Hamzeh and Steve for a gun deal. Comic book drawing.

Kendilerine silah tüccarı süsü veren ajanlar, Hamza'ya bir tüfek gösterdi.

Ama Hamza daha küçük bir silah istediğini söyledi.

Ajanlar iki adet MP-5 makinalı silah çıkardı. Silahlardan birinin susturucusu da vardı.

KENDİLERİNE MIKE’IN ARKADAŞLARI SÜSÜ VEREN FBI GÖREVLİLERİ, SİLAHLAR İÇİN BİN DOLAR İSTİYORDU. BU MİKTAR HAMZA VE STEVE’İN ELİNDEKİNDEN FAZLA OLDUĞU İÇİN FİYAT, 570 DOLARA DÜŞÜRÜLDÜ. HAMZA, SADECE 200 DOLARI OLDUĞU İÇİN STEVE’DEN BORÇ ALDI.

Gerçek kimliklerini gizleyen FBI görevlileri, Hamza’ya silahları arabasına taşıması için yeşil bir çanta verdi. Hamza tam çantayı arabanın bagajına koyarken polisler tarafından suçüstü yakalandı.

Hamza gözaltına alınmıştı.

Samy Hamzeh's arrest mugshot

Hamza, Kenosha İlçesi Cezaevi'nde tutuluyor (Fotoğraf: Waukesha İlçesi Polis Teşkilatı)

OPERASYON HABERİ, FBI’IN ZAFERİ OLARAK YANSIDI.

Terör zanlısı Hamza’nın sabıka fotoğrafı tüm haberleri işgal ederken Milwaukee İslam Cemiyeti, FBI’a, toplumu koruduğu için övgüler yağdırıyordu.

Ancak saldırının önlenmesinde Samara’nın oynadığı rolden bahsedilmiyordu.

Mahkeme kayıtlarına göre savunma avukatları Hamza’nın ahlaki bir ikilemle karşı karşıya kaldığını ve Mike ve Steve’in dışında başka bir yerde kendine ruhani bir rehber aradığını bildiriyor.

Savcılar, Samara’nın müdahalesinin büyük fark yarattığını ancak Hamza’nın saldırıdan vazgeçmesinin esas nedeninin bu olmadığını söylüyor. Savcılara göre saldırıdan vazgeçmesinin asıl nedeni, Hamza’nın yakalanmaktan korkmasıydı.

Savcı Greg Haanstad, Temmuz’da yapılan kefalet duruşmasında, “Sanığın toplu katliamın kötü olduğunu anlaması için iki imamın birden müdahalesinin gerekmesi, bu kişinin tehlikeli olduğunun bir göstergesidir” şeklinde konuştu.

Milwaukee’nin güneyinde gözaltında tutulan Hamza, ruhsatsız silah elde etmek dahil üç ayrı iddiayla suçlanıyor. Suçlu bulunursa her ayrı suçlama için 10′ar yıl hapis cezasına çarptırılabilir.

FBI, gizli operasyonların saldırıları bertaraf edip can kurtardığını bildiriyor. Ancak medeni hak örgütlerine göre bazı gizli operasyonlar, kişinin tuzağa düşürülmesi esasına dayanıyor. Yani şüpheliler, aslında işlemeyecekleri suçları işlemeye yöneltiliyor.

Online haber sitesi The Intercept’e göre 11 Eylül 2001 saldırılarından bu yana terör bağlantılı 800′den fazla kovuşturma açıldı.

 

 

Avukatları, savunmayı, Hamza’nın tuzağa düşürüldüğü iddiası üzerine inşa etmeyi planlıyor. Ancak şimdiye kadar tuzak savunması yapan hiçbir avukat, terörle ilgili davalarda başarı sağlayamadı. Savcılar ve savunma avukatları, Hamza’nın 12 Şubat 2018′deki duruşması öncesinde Amerika’nın Sesi’ne konuşmayı reddetti.

A portrait of Samara in the mosque.

Samara'nın, Hamza'nın Şubat ayında başlayacak davasında tanıklık yapması isteniyor (Marco Monge, Amerika'nın Sesi)

SAMARA, BİR SÜRE, TAVSİYELERİNİN İŞE YARAMAYACAĞINI DÜŞÜNMÜŞ.

Ancak Amerika’nın Sesi’nin kendisini bulup mahkeme kayıtlarını paylaşması üzerine gerçekten fark yarattığına inanıyor.

Şu anda Illinois Wesleyen Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümün’de yardımcı doçent olan Samara, “Hamza’nın fikrini değiştirmesinde katkım olduğu için mutluyum. Amerika’daki tüm imamların aynı tavsiyeyi vermesi gerektiğine inanıyorum” diyor.

Samara, geriye baktığında, Hamza’nın kafasının karışık olduğunu söylüyor.

“Bu çocukla yeterince konuşmak için zamanımız olsaydı herşey daha farklı olurdu” diyor.

Hamza’nın avukatları, mahkemede tanıklık etmesi için Samara’yla temasa geçmiş.

Samara, “Gerçeği anlatacağım, umarım işine yarar” diyor.