Arnavutluk

“Kocanın ne demek olduğunu bile bilmiyordum!”

Orkida Driza, 13 yaşındayken evlilik hakkında çok az şey biliyormuş ama Arnavutluk’ta yaşayan Mısırlı azınlığa ait bir ailenin bireyi olarak sorumluluklarını anlıyormuş. Orkida’nın yerine getirmesi gereken sorumluluğuysa, kız kardeşinin hayatını kurtaracak bağlantıları sağlayabilmek adına yaşının neredeyse iki katı yaşta bir adamla görücü usulü evlenmek olmuş. Orkida 28 yaşındayken eşini terk etmiş, çocuklarını da yanına almış. Ancak kendisi de ailesinin ona yüklediği sorumluluğun benzerini kendi kızına yüklemiş. Şu an 40 yaşında bir büyükanne olan ve Tiran’da yaşayan Orkida kendi kendinin kocası olduğunu söylüyor.

Metin:

İsmim Orkida Driza! 13 yaşıma bastıktan 7 ay sonra evlendim.

Kız kardeşlerimden birinin çok ciddi bir böbrek sorunu vardı. Her iki böbreği de iflas etmek üzereydi. Hayatı gerçekten tehlike altındaydı.

Annem, kız kardeşimin ameliyat olabilmesi için beni evlendirmeye karar verdi. Çünkü beni oğluyla evlendirmek isteyen kadın hastanedeki doktorlarla arkadaştı.

Bu kadın annemle işbirliği yaptı ve anneme, “Küçük kızını bana oğlum için verirsen, diğer kızının tedavi görmesi için elimden gelen herşeyi yaparım” dedi.

Bu, ailem için bir yükümlülüktü ve ben de kız kardeşimin hayatını kurtarmak için evlendim. Bir eşin, bir kocanın ne olduğunu bilmiyordum. Ne yapacağımı da bilmiyordum.

Sadece arkadaş olacağımızı ve bunun karşılığında da kız kardeşimin hayatının kurtulacağını sanıyordum.

Kocam görme engelliydi ve hiç eve gelmeyen bir alkolikti.

Ben 13 yaşındaydım, o ise 24. Evliliğimiz 15 yıl devam etti. Ondan 4 çocuğum oldu.

Katlandım, katlandım, katlandım… Sonra terk ettim çünkü artık katlanamıyordum.

Xhensila Bukri Tiana, Arnavutluk’ta oğlu Arben’i tutarken.

Bir zamanlar çocuk gelin olan Orkida Driza kızı ve torunlarıyla bir yatağın üzerinde otururken. 4 çocuğu olan Orkida’nın evliliği 15 yıl sürdü. (Tarafından fotoğraflar Matteo Bastianelli for VOA News)

Bir zamanlar çocuk gelin olan Orkida Driza kızı ve torunlarıyla bir yatağın üzerinde otururken. 4 çocuğu olan Orkida’nın evliliği 15 yıl sürdü. (Tarafından fotoğraflar Matteo Bastianelli for VOA News)

Erjona Aliu (sağda), Benik Aliu’yla evlendiğinde 15, eşiyse 23 yaşındaymış. Şu anda 20 yaşında olan Aliu üçüncü çocuğuna hamile. Aile Arnavutluk’ta Tiran’da yaşıyor.

12 yaşında çocukken gelin olan Xhensila Bukri Tiana, Arnavutluk’ta oğlu Arben’i tutarken. Bukri şu an 18 yaşında ve üç çocuğu var. Eşiyse hapiste.

LEFT: Erjona Aliu (sağda), Benik Aliu’yla evlendiğinde 15, eşiyse 23 yaşındaymış. Şu anda 20 yaşında olan Aliu üçüncü çocuğuna hamile. Aile Arnavutluk’ta Tiran’da yaşıyor. RIGHT: 12 yaşında çocukken gelin olan Xhensila Bukri Tiana, Arnavutluk’ta oğlu Arben’i tutarken. Bukri şu an 18 yaşında ve üç çocuğu var. Eşiyse hapiste.

En büyük kızım Bleona 11 yaşındayken Mısırlı biri gelip onunla evlenmek istedi.

Başka şansım yoktu. Tanrı bana ne sunarsa, hatta sokaklarda uyumak bile olsa kabul ettim. Ama kızımın en azından barınacak bir yeri olacaktı.

Onu sahiplenebilecek kimseyi tanımıyordum. Çok pişmanım ama başka şansım yoktu.

Kızım 11 yaşında nişanlandı. 12 yaşına bastığında o kişi gelip onu evine götürdü. 13 buçuk yaşına geldiğinde de o kişinin gerçekten eşi oldu.

Kızım onunla iyi bir hayat yaşıyor. Eşi alkol kullanmıyor, kötü arkadaşlıklar kurmuyor ve ailesine iyi bakıyor. Kızıma ve çocuklarına iyi bakıyor.

Hayatımın bu noktasında artık bir kocaya ihtiyacım yok. Ben kendi kendimin eşiyim. Çok acı çektim. Bir erkeğe ne için ihtiyacım olacak? Kendime ve çocuklarıma kendim bakmam daha iyi.

Kırk yaşındayım ve torunlarım da var. Tüm annelere sesleniyorum: Her ne kadar bizler erken evlenmiş olsak bile, en azından çocuklarımızı iyi eğitelim.

Evlenmek için en az 20 yaşında olunmalı. Ben kızımı, kalacak bir yerimiz olmadığı için evlendirdim. Onu nerede barındırabilirdim ki?

Küresel Perspektif

18 yaşından önce evlenen kadınların yüzdesi
10% 20% 30% 40% 50% 60%
Harita

ABD

6.2

15-17 yaş arasında evlenen çocukların 1000 kişi başına oranı

(That's about .6%
of 15- to 17-year-olds .)

“Çocuk yaşta evlilik” terimi, 18 yaşın altındaki kız ya da erkek çocuklarının, resmi ya da gayri resmi şekilde bir eşle, birlikte, evli gibi yaşamaları durumunu ifade ediyor. Gayri resmi birliktelik, çiftin resmi ya da dini bir nikah olmadan bir arada yaşaması durumuna deniyor. Gördüğünüz bu grafik, Birleşmiş Milletler verilerine dayanıyor. Kullanılan ana kaynaklar, ülkelerin nüfusları ve hanelerde yaptıkları anketler. Bu kaynakların arasında UNICEF ve ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı USAID’in de araştırmaları yer alıyor. Yapılan anket ve araştırmalarda örnekleme ve ölçüm hatası olabilir. Her ülkede, 15 yaş ve 18 yaş altı tahmini kaç kadının olduğunu bulmak için Birleşmiş Milletler’in çocuk yaşta evlilik ve nüfus verileri kullanılmıştır.

2003 yılında UNICEF ve araştırma ortakları aşağıda bu beş göstergeye odaklandı:

  • Yaş gruplarına göre, 15 yaş ve 18 yaş itibariyle ilk evliliğini yapmış 20 ila 49 yaş arası kadınların yüzdesi
  • Şu anda evli ya da bir eşle yaşayan 15 ila 18 yaş arası kız çocuklarının yüzdesi
  • Eşler arasındaki yaş farkı
  • Yaş gruplarına göre, çok eşli birliktelikler içinde yaşayan kadınların yüzdesi
  • İlk eşleriyle evliliklerini kendi seçimleriyle yapmış evli kadınların yüzdesi