(AFP)

Gazze'de Savaş

Savaşın zaman çizelgesi

ABD'nin terör örgütü listesindeki Hamas'ın Ekim ayında İsrail'in güney sınırından girerek düzenlediği beklenmedik saldırıyla Gazze Şeridi'nde başlayan savaş birinci yılını dolduruyor. O tarihten bu yana bir dizi askeri operasyonla diplomatik ve siyasi girişimlerin yaşandığı süreç İsrail-Filistin çatışması tarihinin en kanlı savaşına dönüştü.

Alex Gendler | VOA

(AFP)

7 Ekim 2023 sabahı

Hamas İsrail'e saldırdı

Hamas ve diğer Filistinli militan gruplar İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik devam eden ablukasını, Batı Şeria'daki yerleşimci şiddetini ve Filistinliler'in gözaltına alınmasını gerekçe göstererek İsrail'e ortak saldırıda bulunduklarını açıkladı. Gazze'den İsrail'e binlerce roket fırlatılırken; militanlar kamyon, buldozer, bot ve paraşütlerle İsrail'in güney sınırından girdi.

7 Ekim 2023

Yaklaşık 1200 İsrailli ve yabancı ülke vatandaşları öldürüldü, 251 kişi rehin alındı.

Militanlar İsrail'deki polis karakolları, askeri üsler ve sınır karakollarının yanı sıra sivil yerleşim yerleri ve evlerle açık havada yapılan iki müzik festivaline saldırdı.

7-9 Ekim 2023

İsrail saldırıya Gazze'yi kuşatarak karşılık verdi

Beklenmedik saldırı karşısında İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), kısa süre içinde karşı saldırıya geçerek militanları geri çekilmeye zorladı. Olağanüstü hal ilan edildi, yedek askerler seferber edildi. İsrail Gazze'nin tüm sınır kapılarını kapattı; bölgenin gıda, enerji ve su kaynaklarını kesti ve Hamas'a ait olduğundan şüphelenilen hedefleri havadan vurdu.

8-11 Ekim 2023

1973 yılından bu yana ilk kez savaş ilan edildi.

(AFP)

13 Ekim 2023

Hava saldırıları Gazze geneline yayıldı

İsrail güçleri sınır ötesi baskınlara başlarken Gazze'nin kuzeyindeki bir milyonu aşkın sivil nüfusa güneye tahliye emri verildi. Ancak İsrail'in hava saldırıları, belirlenen güvenli bölgeler dahil Gazze Şeridi boyunca devam etti.

(Reuters)

17 Ekim 2023

Gazze'deki Ehli Arap Hastanesi'nde 100'den fazla kişi öldü

Bölgeden gelen ilk haberlerde olaydan İsrail sorumlu tutulurken, daha sonra yapılan analizler hedefe isabet etmeyen bir Filistin roketini işaret etti. Patlamanın gerçek nedeni hala kesinleşmiş değil.

(AFP)

21 Ekim 2023

İnsani yardımlar başladı

Mısır'ın arabuluculuk yaptığı bir anlaşmayla 9 Ekim'den bu yana kapalı olan Refah Sınır Kapısı sınırlı insani yardım trafiği için yeniden açıldı.

(AFP)

27 Ekim 2023

İsrail ordusu Gazze Şeridi'ne tam kapsamlı kara işgali başlattı.

Hamas'ı yok etme ve rehineleri kurtarma hedefiyle hareket ettiğini belirten İsrail ordusu, Gazze'nin iletişimini keserken bir yandan da sürekli hava saldırısı ve bombardıman yürüttü. Gazze'deki sağlık yetkililerine göre Ekim ayı sonu itibariyle Gazze'nin kuzeyindeki binaların üçte biri yıkıldı ya da hasar gördü ve yaklaşık 10 bin Filistinli hayatını kaybetti.

(Reuters)

1-14 Kasım 2023

Çatışmaların yoğunlaşmasıyla siviller saldırıya maruz kaldı.

Cebaliye gibi şehirlerde İsrail ve Hamas arasında yoğun çatışmalar yaşandı. Bu arada İsrail ordusu, Gazze'nin merkezindeki bir apartman binası, Gazze kent merkezindeki Şifa Hastanesi yakınındaki bir ambulans ve Sınır Tanımayan Doktorlar örgütünün yardım konvoyu dahil, görünürde askeri bağlantısı olmayan sivil hedefleri vurduğu için uluslararası eleştirilere maruz kalmaya başladı. İsrail, sivilleri hedef aldığı yönündeki suçlamaları reddetti.

(Reuters)

15 Kasım 2023

İsrail ordusu Şifa Hastanesi'ne baskın yaptı

Bir hastanenin işgali uluslararası tepkilere yol açarken, İsrail binanın Hamas'ın komuta merkezi olarak kullanıldığını iddia etti ve yerleşkenin altındaki tünellerin görüntülü kanıtlarını yayınladı.

(AFP)

24-30 Kasım 2023

Katar, Mısır ve ABD arabuluculuğunda geçici ateşkes başladı

Hamas 240 Filistinli mahkumun serbest bırakılması karşılığında 105 rehineyi bıraktı. Ateşkesi uzatma çabaları, tarafların birbirlerini şartları ihlal etmekle suçlamaları ve daha fazla rehinenin serbest bırakılması konusunda anlaşamamaları nedeniyle çöktü.

(AFP)

Aralık 2023

İsrail kuvvetleri Gazze'nin orta ve güney kesimlerine ilerlemeyi sürdürdü

Han Yunus gibi şehirler bugüne kadarki en yoğun çatışmalara sahne oldu. Ay sonu itibariyle Gazze'deki sağlık yetkilileri, toplam nüfusun yüzde 1'i olan 20 bin Filistinli'nin hayatını kaybettiğini bildirdi. İsrail askerleri beyaz bayrak sallayarak mevzilerine yaklaşan üç rehineyi yanlışlıkla öldürünce İsrail'de öfke yükseldi.

(AFP)

22 Ocak 2024

İsrail ordusu bir gün içindeki en ağır kaybını yaşadı

21 yedek asker Gazze'nin güneydoğu sınırı yakınlarındaki binaları yıkmaya çalışırken öldürüldü. Bu arada İsrail, Hamas'ın Gazze'nin kuzeyindeki askeri kabiliyetlerini ortadan kaldırdığını bildirdi. Ancak militanlar yeniden toparlanma belirtileri göstermeye başladı.

(Reuters)

26 Ocak 2024

İsrail uluslararası kurumlarla anlaşmazlığa girdi

Güney Afrika tarafından açılan davaya yanıt olarak Uluslararası Adalet Divanı, İsrail'in soykırımı önlemek için tedbirler alması gerektiğine hükmetti ancak ateşkes emri vermekten kaçındı. Aynı gün İsrail, Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Dairesi (UNRWA) çalışanlarını 7 Ekim saldırılarına karışmakla suçlayarak buraya bağış yapan ABD ve diğer ülkelerin fonlarını askıya almasına yol açtı.

(AFP)

2 Şubat 2024

İsrail Gazze'nin güneyindeki Refah kentine doğru ilerleyeceğini açıkladı

Bu açıklama Refah'ın hayati bir sınır kapısına sahip olması ve Gazze'nin diğer bölgelerinden kaçan Filistinliler için bir sığınak haline gelmesi nedeniyle uluslararası endişeleri tetikledi.

(AFP)

29 Şubat 2024

‘Un katliamı’nda 100'den fazla Filistinli hayatını kaybetti

Olay, İsrail askerlerinin bir insani yardım kamyonunun etrafında toplanan kalabalığa ateş açmasıyla meydana geldi. İsrail ordusu sadece uyarı ateşi açtığını ve kayıpların çoğunun izdihamdan kaynaklandığını iddia etti.

(AP)

Mart 2024

Yaklaşan açlık krizi kaygı yaratmaya başladı

ABD, deniz yoluyla yardım ulaştırılmasını kolaylaştırmak için yüzer bir iskele inşa edeceğini açıkladı. Bu arada Uluslararası Adalet Divanı kararını güncelleyerek İsrail'in gıda yardımı ve tıbbi yardım sağlamasına hükmetti.

(AP)

1-4 Nisan 2024

İnsani yardım kuruluşları büyük darbe aldı

Hayır kurumu World Central Kitchen'da çalışan ve aralarında ABD, Kanada, Polonya, Avustralya ve İngiltere vatandaşlarının da bulunduğu yedi yardım görevlisi, İsrail ordusunun araçlarına düzenlediği füze saldırısı sonucu hayatını kaybedince, birçok yardım kuruluşu faaliyetlerini askıya aldı. ABD'nin baskısıyla Gazze'nin kuzey sınırındaki Erez sınır kapısı savaş boyunca ilk kez yeniden açıldı.

7-24 Nisan 2024

İsrail askerleri Gazze'nin güneyinin büyük kısmından çekildi

Duyurunun ardından yaşanan kısa süreli sükuneti, yoğunlaşan hava saldırıları izledi. İsrail ordusu Refah'a saldırı hazırlıklarına başladı.

Mayıs 2024

İsrail hükümeti Refah saldırısına onay verdi

İlk plan tam kapsamlı bir işgali öngörüyordu. Ancak ABD'nin karşı çıkması nedeniyle bu planın kapsamı kuşatma ve nokta atışı baskın olacak şekilde daraltıldı. Saldırının durdurulmasını emreden Uluslararası Adalet Divanı kararı İsrail hükümeti tarafından reddedildi.

(Reuters)

Haziran 2024

İsrail ordusunun Nuseyrat mülteci kampına saldırısında dört rehine kurtarıldı

ABD istihbaratının yardımıyla düzenlendiği bildirilen operasyonda 200'den fazla Filistinli öldürüldü.

(AFP)

Temmuz 2024

Sivil can kayıpları artarken İsrail ordusu askeri operasyonlarını sürdürdü

İsrail ordusunun Hamas militanlarını barındırdığı söylediği okul ve mülteci kamplarına düzenlenen saldırılarda aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu onlarca Filistinli öldürüldü. Gazze kent merkezindeki UNRWA merkezi yerle bir edildi.

(AP)

31 Temmuz 2024

Hamas'ın siyasi lideri İsmail Haniye Tahran ziyareti sırasında suikast sonucu öldürüldü

İsrail hükümeti doğrudan sorumluluğu üstlenmese de suikastin yaygın olarak İsrail tarafından düzenlendiği düşünülüyor.

(Reuters)

31 Ağustos 2024

Çocuk felci aşılama kampanyası için sınırlı ateşkes üzerinde anlaşıldı

Gazze'de 25 yıl sonra ilk çocuk felci vakasının görülmesinin ardından, taraflar toplu aşılama kampanyasına olanak tanımak için belirli bölgelerde ateşkes kararı aldı. Kampanya, Gazze'deki Filistinli çocukların yüzde 90'ına ilk doz aşıyı ulaştırmayı başardı.

7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de öldürülen Filistinliler

50,000

40 bin 738 ölü

40,000

30,000

20,000

10,000

0

Ekim 2023

Ocak 2024

Nisan 2024

Ağustos 2024

Kaynak: Gazze Sağlık Bakanlığı

Bölgesel savaş riski tırmanırken hayatını kaybeden Filistinli sayısı 40 bini aştı

Bir yıl süren çatışmaların ardından İsrail ordusu Hamas'ın askeri kapasitesinin yok edildiğini iddia etse de hala bir ateşkes anlaşması sağlanamadı. Bu arada Lübnan'da İran destekli Hizbullah ve Yemen'de Husiler ile gerginlikler tırmanmaya devam ederken savaş Gazze'nin ötesine yayılma riski taşıyor.

7 Ekim Hamas saldırıları

Sivillere karşı şiddet
Patlamalar ve uzaktan şiddet
Çatışmalar

Kaynak: ACLED

7- 9 Ekim İsrail'in yanıtı

Patlamalar ve uzaktan şiddet
Sivillere karşı şiddet

Kaynak: ACLED

Patlamalar ve uzaktan şiddet

Kaynak: ACLED