X
គន្លឹះផែនទី
  • ចិន
  • ហ្វីលីពីន
  • តៃវ៉ាន់
  • វៀតណាម
  • ព្រុយណេ
  • ម៉ាឡេស៊ី

ដែន​ទឹក​ដែល​មាន​ជម្លោះ

ប្រទេស​ព្រុយណេ និង​ម៉ាឡេស៊ី គឺជា​ប្រទេស​ថ្មី ដែល​ទាមទារ​កាន់កាប់​ផ្នែក​ខ្លះ​នៃ​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង។ ស្រប​ពេល​ដែល​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​ទាមទារ​កាន់កាប់​តំបន់​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ផ្តាច់​មុខ​របស់​ខ្លួន​រៀងៗ​ខ្លួន ដែល​ត្រូវបាន​កំណត់​ដោយ​សន្ធិសញ្ញា​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ស្តី​អំពី​ច្បាប់​សមុទ្រ (UNCLOS) ប្រទេស​ព្រុយណេ​មិន​បាន​ទាមទារ​កាន់កាប់​កោះ​ណាមួយ​ឡើយ រីឯ​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​ ដែល​មាន​សេដ្ឋកិច្ច​ពឹងផ្អែក​លើ​ការ​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយ​នឹង​ប្រទេស​ចិន បាន​ទាមទារ​កាន់កាប់​កោះ​មួយ​ចំនួន​តូច​ប៉ុណ្ណោះ​នៅ​តំបន់​ប្រជុំ​កោះ Spratlys។

Map of Brunei's claims in the South China Sea
  • ព្រុយណេ
  • ម៉ាឡេស៊ី

ព្រុយណេ

ប្រទេស​ព្រុយណេ ដែល​ជា​«‍ភាគី​តវ៉ា​ដោយ​ស្ងប់ស្ងាត់» នៅ​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង បាន​អះអាង​ជា​លើក​ដំបូង​ពី​សិទ្ធិ​កាន់កាប់​តំបន់​រាង​បួនជ្រុង​ទ្រវែង​មួយ​នៅ​តំបន់​ជម្លោះ​នេះ ក្រោយ​ពេល​ដែល​ព្រុយណេ​បាន​ទទួល​ឯករាជ្យភាព​ពី​ចក្រភព​អង់គ្លេស​នៅ​ឆ្នាំ១៩៨៤។

តំបន់​សមុទ្រ​នោះ រួម​មាន កោះ​ Bombay Castle ថ្មប៉ប្រះទឹក Louisa Reef តំបន់​ទឹក​រាក់ Own Shoal និង​តំបន់​ឆ្នេរ Rifleman Bank ដែល​តំបន់​ទាំង​នេះ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ផ្តាច់​មុខ​របស់​ប្រទេស​ព្រុយណេ ក៏ប៉ុន្តែ​ប្រទេស​ដ៏​សម្បូរ​ប្រេង​មួយ​នេះ ទាមទារ​កាន់កាប់​តែ​ថ្មប៉ប្រះទឹក Louisa Reef តែ​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​ស្ថិត​នៅ​ឆក​សមុទ្រ​របស់​ខ្លួន។ ដោយសារ​តែ​ថ្ម​ប៉ប្រះទឹក Louisa គឺជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​តំបន់​ប្រជុំ​កោះ Spratly តំបន់​នេះ​ក៏​ត្រូវបាន​ចិន និង​វៀតណាម​ទាមទារ​កាន់កាប់​ផងដែរ។

ប្រទេស​ព្រុយណេ​គឺជា​ប្រទេស​តែ​មួយ​គត់ ដែល​មិន​កាន់កាប់​តំបន់​សមុទ្រ​ណា​មួយ ឬ​មាន​វត្តមាន​យោធា​នៅ​ក្នុង​តំបន់​មាន​ជម្លោះ​នេះ​ឡើយ។

ផល​ប្រយោជន៍​សេដ្ឋកិច្ច​ចម្បង

ថាមពល៖ ធនធាន​កាបូនទឹក​ដែល​កំពុង​បាត់បង់​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​របស់​ប្រទេស​ដ៏​តូច​មួយ​នេះ​រួម​ចំណែក​ដល់​ទៅ​៦០ភាគរយ​នៃ​ផលិតផល​សរុប​ក្នុង​ស្រុក និង​៩០ភាគរយ​នៃ​ប្រាក់​ចំណេញ​ពី​ការ​នាំ​ចេញ​សរុប។ យោង​តាម​សៀវភៅ​កំណត់​ត្រា​ពិភពលោក​របស់​ភ្នាក់ងារ​ស៊ើបការណ៍​សម្ងាត់ CIA ផលិតផល​ប្រេងឆៅ និង​ឧស្ម័នធម្មជាតិ​របស់​ប្រទេស​នេះ​មាន​ចំនួន​ស្មើ​នឹង​ផលិតផល​សរុប​ក្នុង​ស្រុក​ប្រមាណ​៦៥ភាគរយ និង​ប្រមាណ​៩៥ភាគរយ​នៃ​ការ​នាំចេញ ដែល​មាន​ប្រទេស​ជប៉ុន​ជា​ទីផ្សារ​នាំ​ចេញ​ធំ​បំផុត​មួយ។ គម្រោង​អភិវឌ្ឍ​ប្រេង​ក្រៅ​ប្រទេស និង​បង្កើត​មូលដ្ឋាន​ឧស្ម័ន​ធម្មជាតិ ទាំង​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ទឹក​របស់​ខ្លួន និង​នៅ​ក្នុង​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ផ្តាច់មុខ​ដែល​មាន​ជម្លោះ ត្រូវបាន​ចាត់ទុក​ជា​គម្រោង​ទស្សនវិស័យ​ជាតិ​ដ៏​វែងឆ្ងាយ​ ឬ​ហៅ​ថា (Wawasan Brunie 2035)។

យោងតាម​រដ្ឋបាល​ព័ត៌មាន​ខាង​ថាមពល​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ប្រទេស​ព្រុយណេ​ដែល​ជា​ប្រទេស​មួយ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ មាន​ធនធាន​ប្រេង​ឆៅ និង​ប្រេង​ទូទៅ​ប្រមាណ​១ពាន់​៥រយលាន​បារ៉ែល និង​ឧស្ម័ន​ធម្មជាតិ​ប្រមាណ​១៥លានលាន​គីប​នៅ​ក្រោម​បាត​សមុទ្រ​របស់​ប្រទេស​នេះ។

ធនធាន​ត្រី៖ យោងតាម​ក្រុម​អាជីវកម្ម Oxford ប្រចាំ​ទីក្រុង​ឡុងដ៍ ទិន្នផល​ត្រី​សរុប​របស់​ប្រទេស​ព្រុយណេ​មាន​តម្លៃ​៧៨​លាន​៣សែន​ដុល្លារ​កាលពី​ឆ្នាំ​២០១៥ ដែល​ស្មើ​នឹង​០,៤ភាគរយ​នៃ​ផលិតផល​សរុប​ក្នុង​ស្រុក​នៅ​ឆ្នាំ​ដដែល​នោះ។

ការ​ដឹក​ជញ្ជូន៖ ផលិតផល​រោងចក្រ និង​ម្ហូប​អាហារ​របស់​ប្រទេស​ព្រុយណេ​គឺ​ត្រូវបាន​នាំ​ចូល​ស្ទើតែ​ទាំង​ស្រុង។

នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ម៉ាឡេស៊ី Najib Razak (ឆ្វេង) ​សន្ទនា​ជាមួយ​នឹង​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ចិន Xi Jinping នៅ​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​សហការ​ប្រតិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច​អាស៊ី​ប៉ាស៊ីហ្វិក នៅ​ទីក្រុង​ម៉ានីល ប្រទេស​ហ្វីលីពីន កាលពី​ឆ្នាំ​២០១៥។ លោក Najib បាន​ទៅ​ដល់​រដ្ឋធានី​ប្រទេស​ចិន កាលពី​ថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦ ក្នុង​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​រយៈពេល​៦ថ្ងៃ​នៅ​ប្រទេស​ចិន ដែល​ទាមទារ​កាន់កាប់​តំបន់​ទឹក​យុទ្ធសាស្ត្រ​នេះ​ទាំង​ស្រុង ដែល​ជា​តំបន់​ដែល​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​អះអាង​ថា​ជា​កម្មសិទ្ធិ​របស់​ប្រទេស​ខ្លួន​ដែរ​នោះ។ (រូបថត៖ AP/Susan Walsh)

Map of Malaysia's claims in the South China Sea
  • ព្រុយណេ
  • ម៉ាឡេស៊ី

ម៉ាឡេស៊ី

ម៉ាឡេស៊ី​ទាមទារ​កាន់កាប់​មួយ​ផ្នែក​នៃ​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ភាគ​ខាង​ជើង​កោះ Borneo ដែល​លាត​សន្ធឹង​លើ​តំបន់​ចំនួន​១២​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ប្រជុំ​កោះ Spratly រួម​ទាំង​កោះ Amboyna Cay និង​ថ្ម​ប៉ប្រះទឹក Barque Canada Reef ដែល​វៀតណាម​បាន​កាន់កាប់ រួម​ទាំង ថ្មប៉ប្រះទឹក Commodore Reef និង​ថ្មប៉ប្រះទឹក Rizal Reef ដែល​ហ្វីលីពីន​បាន​កាន់កាប់។ នៅ​ក្នុង​តំបន់​ខាង​ក្រោម​នៃ​ផ្នែកមួយ​នេះ​ដែល​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​ទាមទារ​កាន់កាប់ ​មាន​តែ​តំបន់​ថ្ម​ប៉ប្រះទឹក​រួម​គ្នា​បី​កន្លែង​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ឆក​សមុទ្រ​របស់​ខ្លួន។

តំបន់​ម៉ាឡេស៊ី​កាន់កាប់

ថ្មប៉ប្រះទឹក Swallow ថ្មប៉ប្រះទឹក Ardaiser ថ្មប៉ប្រះទឹក Erica ថ្មប៉ប្រះទឹក Mariveles និង​ថ្មប៉ប្រះទឹក Investigator។ យោង​តាម​មជ្ឈមណ្ឌល​ស្រាវជ្រាវ​ខាង​ផ្នែក​នាវាចរណ៍ និង​វិទ្យាស្ថាន​សម្រាប់​ការ​ស្រាវជ្រាវ​សាធារណៈ​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក តំបន់​ទាំង​នេះ​អាច​ជា​តំបន់​តែមួយ​គត់​ ដែល​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​អាច​បង្កើត​តំបន់​នាវាចរណ៍​របស់​ខ្លួន​បាន។

ផល​ប្រយោជន៍​សេដ្ឋកិច្ច​ចម្បង

ថាមពល៖ យោង​តាម​រដ្ឋបាល​ព័ត៌មាន​ខាង​ថាមពល​របស់​អាមេរិក ប្រទេស​នៅ​តំបន់​អាស៊ីអាគ្នេយ៍​មួយ​នេះ​មាន​ធនធាន​ប្រេងឆៅ និង​ធនធាន​ប្រេង​ទូទៅ​ចំនួន​៥ពាន់លាន​បារ៉ែល និង​ឧស្ម័ន​ធម្មជាតិ​ចំនួន​៨០លានលាន​គីប​នៅ​ក្រោម​បាត​សមុទ្រ​របស់​ខ្លួន ដែល​មាន​បរិមាណ​ខ្ពស់​ជាង​គេ​បង្អស់​នៅ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ដែល​ជា​ភាគី​តវ៉ា​នៅ​ក្នុង​តំបន់​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង​នេះ។

ធនធាន​ត្រី៖ ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​គឺជា​ប្រទេស​មាន​ទិន្នផល​សមុទ្រ​ធំជាង​គេ​លំដាប់​ទី​១៥​ក្នុង​ពិភពលោក។ យោង​តាម​មជ្ឈមណ្ឌល​ស្រាវជ្រាវ​ខាង​ផ្នែក​នាវាចរណ៍ និង​វិទ្យាស្ថាន​សម្រាប់​ការ​ស្រាវជ្រាវ​សាធារណៈ​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​ទទួល​បាន​ទិន្នផល​ត្រី​ចំនួន​១លាន​៥សែន​តោន កាលពី​ឆ្នាំ​២០១២ ដែល​ស្មើ​នឹង​១,៨៥ភាគរយ​នៃ​ទិន្នផល​ត្រី​សរុប​ក្នុង​សាកលលោក​សម្រាប់​ឆ្នាំ​ដដែល​នោះ។

ហេដ្ឋា​រចនា​ក្នុង​តំបន់

ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​បន្ត​កាន់កាប់​ផ្លូវ​យន្តហោះ​ C-130′s ចុះចត​នៅ​ថ្មប៉ប្រះទឹក Swallow Reef ហើយ​ក៏​បាន​ដាក់​មូលដ្ឋាន​យោធា​នៅ​តំបន់​ទឹក​រាក់ Investigator Shoal និង​តំបន់​ថ្ម​ប៉ប្រះទឹក​ដូចជា Mariveles Reef, Ardaiser Reef និង​ថ្ម​ប៉ប្រះទឹក Erica Reef។ នេះ​បើ​យោង​តាម​លោក Robert Kaplan ប្រធាន​អ្នក​វិភាគ​ខាង​ភូមិសាស្ត្រ​នយោបាយ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន Stratfor។

កាលពី​ឆ្នាំ​១៩៨៣ កងទ័ព​ជើង​ទឹក​ម៉ាឡេស៊ី​បាន​ចាក់​ខ្សាច់​នៅ​តាម​តំបន់​ទឹក​មួយ ដែល​ខ័ណ្ឌ​ចែក​តំបន់​ថ្ម​ប៉ប្រះទឹក​ចំនួន​ពីរ ​ដើម្បី​បង្កើត​កោះ​តូច​មួយ​ដែល​មាន​ទំហំ​២០ហិកតា​នៃ​កោះ Layang Layang ដែល​បច្ចុប្បន្ននេះ​គឺជា​ទីកន្លែង​លំហែកាយ​សម្រាប់​អ្នក​និយម​មុជ​ចូល​ទឹក​សមុទ្រ​ដ៏​ជ្រៅ​មួយ។ សណ្ឋាគារ​ផ្កាយ​បី Avillion Layang Layang មាន​បន្ទប់​ចំនួន​៨៦​ក្នុង​សំណង់​អគារ​ចំនួន​៦ ដែល​ធ្វើ​ឡើង​ពី​ឈើ។ ទីកន្លែង​លំហែកាយ​នេះ​មាន​អាង​ហែល​ទឹក​តាម​បែប​ធម្មជាតិ​មួយ កន្លែង​មុជ​ទឹក​ក្តៅ បន្ទប់​ស្ប៉ា ភោជនីយដ្ឋាន និង​ហាង​លក់​ស្រា។